C∕2022 E3 (ZTF)
English version is here |
C/2022 E3 (ZTF) to kometa długookresowa, odkryta 2 marca 2022 roku w ramach przeglądu nieba prowadzonego przez Zwicky Transient Facility. Jej szacowany okres obiegu wokół Słońca wynosi około 50 tysięcy lat. Warto zwrócić uwagę, że wyniki pomiarów parametrów orbitalnych tego obiektu pozwalają też na interpretację, że jest to kometa jednopojawieniowa i nie wróci ona już nigdy w rejony bliskie Słońcu.
Początkowo obiekt sklasyfikowano jako planetoidę, jednak dalsze obserwacje wykazały obecność skondensowanej komy, co jednoznacznie potwierdziło jego kometarną naturę. Jasność obiektu w najbardziej sprzyjającym momencie wzrosła do około 5m, co umożliwiło jego obserwację za pomocą lornetki, a w korzystnych warunkach także nieuzbrojonym okiem.
Obserwacje
08.02.2023, około godziny 20:00 – Jaworzno
Warunki: miejskie, silne zanieczyszczenie światłem
W czasie obserwacji kometa mijała na sferze niebieskim jotę Woźnicy ι Aurigae, czyli gwiazdę o nazwie własnej Hassaleh lub Al Kab.
Szacuje się, że jądro komety ma około 1 kilometr średnicy i wykonuje obrót wokół własnej osi co 8,5–8,7 godziny. Warkocze pyłowy i gazowy komety rozciągały się na miliony kilometrów.
Zielona barwa komety widoczna na niektórych zdjęciach (na powyższej fotografii niezauważalna) prawdopodobnie wynika z obecności dwuatomowego węgla, skoncentrowanego głównie w rejonie głowy komety. Wzbudzona promieniowaniem ultrafioletowym Słońca cząsteczka C2 świeci przede wszystkim w podczerwieni, lecz jej stan trypletowy emituje także światło o długości fali 518 nm, a więc w zakresie zieleni. Cząsteczka ta powstaje w wyniku fotolizy związków organicznych ulatniających się z jądra komety, a następnie ulega rozkładowi. W efekcie zielona poświata pojawia się w głowie komety, ale nie w jej ogonie.
Kometa osiągnęła peryhelium 12 stycznia 2023 roku, zbliżając się do Słońca na odległość 1,11 jednostki astronomicznej (166 milionów km). Najbliższe podejście do Ziemi nastąpiło 1 lutego 2023 roku, kiedy obiekt znalazł się w odległości 0,28 jednostki astronomicznej (42 miliony km) od naszej planety. Kometa osiągnęła jasność około 5 magnitudo, dzięki czemu była widoczna gołym okiem pod ciemnym, bezksiężycowym niebem.
Poza kometą, na fotografii można zauważyć kilka innych interesujących obiektów. Gromada otwarta M38, licząca kilkaset młodych gwiazd leży około 4 200 lat świetlnych od Ziemi. Nieco wyżej na fotografii o dłuższym czasie naświetlania moglibyśmy zauważyć mgławicę refleksyjną IC 1778, a w centralnej części kadru emisjno-refleksyjną IC 405 oświetlaną przez gwiazdę AE Aurigae. NGC 1893 jest niewielką gromadą otwartą.
Parametry fotografii 1:
- Canon EOS 60D
- Czas ekspozycji: 60s
- ISO: 1000
- Obiektyw: typu zoom
- Przesłona: f/4
Literatura dodatkowa:
- Bolin B. T., Masci F. J., Duev D. A., Milburn J. W., Neill J. D., Purdum J. N., Avdellidou C., Saki M., Cheng Y.-C., Delbo M., Fremling C., Ghosal M., Lin Z.-Y., Lisse C. M., Mahabal A., Palomar discovery and initial characterization of naked-eye long-period comet C/2022 E3 (ZTF), Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters, 527(1), 2023, str. L42–L46
- Liu B., Liu X., Unraveling the dust activity of naked-eye comet C/2022 E3 (ZTF), Astronomy & Astrophysics, 683, 2024, str. A51
- Biver N., Bockelée-Morvan D., Handzlik B., Sandqvist Aa., Boissier J., Drozdovskaya M. N., Moreno R., Crovisier J., Lis D. C., Cordiner M., Milam S., Roth N. X., Bonev B. P., Dello Russo N., Vervack R., Opitom C., Kawakita H., Chemical composition of comets C/2021 A1 (Leonard) and C/2022 E3 (ZTF) from radio spectroscopy and the abundance of HCOOH and HNCO in comets, Astronomy & Astrophysics, 690, 2024, str. A271
Marek Ples