M100 - Galaktyka Spiralna w Warkoczu Bereniki
| English version is here |
Messier 100 to galaktyka spiralna z wyraźnie zarysowanymi ramionami, zlokalizowana w gwiazdozbiorze Warkocza Bereniki Coma Berenices. Obiekt ten został odkryty 15 marca 1781 roku przez francuskiego astronoma Pierre’a Méchaina, a zaledwie miesiąc później, 13 kwietnia 1781 roku, został włączony do katalogu Charles’a Messiera na setnej pozycji.
M100 jest jednym z najbardziej imponujących i najjaśniejszych członków Gromady w Pannie (eng. Virgo Cluster), czyli skupisku galaktyk będącego centralną częścią Lokalnej Supergromady (eng. Local Supercluster). Ta galaktyka spiralna typu SAB(s)bc jest położona w odległości około 56 milionów lat świetlnych (17,2 megaparseków) od Ziemi i ma średnicę szacowaną na około 120 tysięcy lat świetlnych, co czyni ją zbliżoną wielkością do naszej Drogi Mlecznej.
Obserwacje
25.04.2025, około godziny 23:00 - Jaworzno (ogród)
wysokie zanieczyszczenie światłem
Ta noc była pogodna, chociaż niebo sprawiało wrażenie lekko zamglonego.
Charakterystyczna dla M100 jest jej symetryczna struktura spiralna z dobrze widocznymi ramionami, w których zachodzą intensywne procesy formowania się gwiazd. Galaktyka ta wykazuje oznaki aktywności w swoim jądrze, a jej centrum zawiera koncentrację młodych, gorących gwiazd i mgławic emisyjnych. Dane zebrane przy użyciu teleskopów kosmicznych, w tym Hubble’a i Spitzer’a, pozwoliły na dokładne zbadanie struktury pyłowej, gazowej i gwiazdowej tej galaktyki.
NGC 4312 jest także galaktyką spiralną. Odkrył ją William Herschel 14 stycznia 1787 roku. IC 783 to niewielka galaktyka soczewkowata.
Wspomniane galaktyki należą do Gromady w Pannie, która zawiera ponad 1300 zidentyfikowanych galaktyk, a szacunki mówią nawet o ponad 2000 obiektach. Jest to największa i najbliższa gromada galaktyk względem Drogi Mlecznej, stanowiąca centrum całej Lokalnej Supergromady.
Galaktyki Gromady w Pannie nieustannie oddziałują ze sobą, tworząc struktury wtórne, takie jak galaktyki nieregularne, galaktyki karłowate czy ogony pływowe. Przykładowo, obserwacje M100 wykonane w zakresie fal radiowych wykazały obecność zniekształceń w rozmieszczeniu neutralnego wodoru (H I), prawdopodobnie będących skutkiem interakcji z ośrodkiem międzygalaktycznym lub sąsiednimi galaktykami.
Jako jasny i dobrze przebadany obiekt, Messier 100 stanowi cenny cel dla obserwatorów amatorskich (przy pomocy teleskopów o średniej aperturze) oraz dla zawodowych astronomów badających ewolucję galaktyk.
Parametry fotografii 1:
- sumaryczny czas ekspozycji: 90 minut (stack 90 klatek RAW po 60s, z wykorzystaniem odpowiedniej ilości klatek typu dark, bias i flat),
- ISO: 1600,
- aparat fotograficzny Canon EOS 600D,
- teleskop w systemie Maksutowa (100/1400), ekspozycja w ognisku głównym
- zastosowano filtr, pozwalający na zmniejszenie wpływu sztucznego zanieczyszczenia światłem i świecenia atmosfery
- statyw: głowica paralaktyczna z prowadzeniem w osi rektascencji, wyjustowana metodą dryfową z wykorzystaniem sterownika własnej konstrukcji.
Literatura dodatkowa:
- Sinnott R. W., The Complete New General Catalogue and Index Catalogue of Nebulae and Star Clusters by J. L. E. Dreyer, Sky Publishing Corporation, 1988
- Wozniak H., et al., Double-barred starburst galaxies viewed by ISOCAM, The Universe as Seen by ISO, 1999, 427, str. 989
- Chung A., et al., VLA Imaging of Virgo Spirals in Atomic Gas (VIVA). I. The Atlas and the H I Properties, The Astronomical Journal, 2009, 138(6), str. 1741-1816
- Sakamoto K., et al., Bar-Driven Gas Structure and Star Formation in the Center of M100, The Astronomical Journal, 1995, 110(3), str. 2075
Marek Ples