M3 - Gromada Kulista w Psach Gończych
Messier 3 to jedna z najjaśniejszych i najbardziej znanych gromad kulistych gwiazd na niebie północnym. Została odkryta przez Charlesa Messiera w 1764 roku, znajduje się w odległości około 33 900 lat świetlnych od Ziemi w konstelacji Psów Gończych Canes Venatici. Gromada ta zawiera ponad pół miliona gwiazd, co czyni ją jedną z najbardziej masywnych gromad kulistych w Drodze Mlecznej. Średnica tej gromady wynosi około 180 lat świetlnych, a jej wiek szacuje się na 11,4 miliarda lat. Gwiazdy w M3 są głównie bardzo stare i ubogie w metale, co oznacza, że powstały we wczesnych etapach formowania się naszej galaktyki. Jednym z najbardziej interesujących aspektów M3 jest jej populacja gwiazd zmiennych. Gromada ta zawiera ponad 270 gwiazd zmiennych typu RR Lyrae, które są kluczowe dla astronomów, ponieważ umożliwiają określenie odległości we Wszechświecie.
Winnecke zmierzył odległość między składnikami jako 49,2". W 1966 roku pomiary przyniosły wartość 51,7", a w 1991 roku już 52,8". Obecnie wiadomo, że obiekt Messier 40 jest jedynie optycznie podwójny - jego składniki nie są blisko związane grawitacyjnie.
Obserwacje
29.06.2024, około godziny 22:15 - Jaworzno, ogród
warunki miejskie, wysoki poziom zanieczyszczenia światłem
M3 jest obiektem często obserwowanym zarówno przez profesjonalnych astronomów, jak i amatorów. W małych teleskopach jest widoczna jako jasna plamka, ale w większych teleskopach można dostrzec jej złożoną strukturę i poszczególne gwiazdy.
Jak widać nawet na Fot.1, gromada M3 zawiera gwiazdy różnych typów, w tym czerwone olbrzymy, gwiazdy błękitne i białe karły. Gromady kuliste, takie jak M3, są niezwykle ważne dla zrozumienia ewolucji gwiazd i galaktyk. Ich badanie pozwala astronomom na dokładne określenie wieku i składu chemicznego wczesnego Wszechświata.
Gromada kulista M3 jest jednym z najbardziej fascynujących obiektów na nocnym niebie. Jego badanie dostarcza istotnych informacji na temat formowania się i ewolucji naszej galaktyki, a także pomaga w lepszym zrozumieniu skali kosmicznych odległości. Bogactwo gwiazd zmiennych w tej gromadzie sprawia, że jest ona niezastąpionym narzędziem w arsenale astronomów zajmujących się badaniami Wszechświata.
Parametry fotografii 1:
- ZWO Seestar s50
- sumaryczny czas ekspozycji: 15 minut (stack 90 klatek po 10s, stackowane za pomocą programu Siril ver. 1.2.3)
- zastosowano filtr, pozwalający na zmniejszenie wpływu sztucznego zanieczyszczenia światłem i świecenia atmosfery (wewnątrz urządzenia)
Literatura dodatkowa:
- Desselberger J., Kalendarz astronomiczny; Wolność zgromadzeń na niebie, Urania – Postępy Astronomii, 2(782), 2016, str. 60
- Shapley H., Sawyer H. B., A Classification of Globular Clusters, Harvard College Observatory Bulletin, 849(849), 1927, str. 11-14
Marek Ples