M34 - Gromada Spirala
| English version is here |
Messier M34, to gromada otwarta znajdująca się w gwiazdozbiorze Perseusza Perseus. Czasem, szczególnie w źródłach angielskojęzycznych bywa ona nazywana Spiralą. Odkryta przed 1654 rokiem przez włoskiego astronoma Giovanniego Battistę Hodiernę, została później włączona do katalogu Messiera. Gromada ta leży w odległości około 1 500 lat świetlnych od Ziemi i zawiera około 100 jasnych gwiazd. Jej jasność wizualna wynosi 5,5 magnitudo, co sprawia, że jest łatwo dostępna do obserwacji gołym okiem w sprzyjających warunkach.
M34 jest typową gromadą otwartą, charakteryzującą się dość luźnym ułożeniem gwiazd. Jej wiek szacuje się na około 180-200 milionów lat, co oznacza, że znajduje się w stadium ewolucyjnym, w którym większość jej masywnych gwiazd zdążyła już opuścić ciąg główny. Dominują w niej gwiazdy typu widmowego A i F, choć można również znaleźć kilka chłodniejszych, pomarańczowych olbrzymów.
Interesującym aspektem M34 jest jej ruch własny, który wskazuje, że gromada stopniowo rozprasza się w przestrzeni kosmicznej. Badania fotometryczne i spektroskopowe wykazały także obecność gwiazd o wysokiej aktywności magnetycznej, co czyni ją ciekawym obiektem do badań nad ewolucją młodych gwiazd. Dodatkowo, w zakresie podczerwieni zidentyfikowano ślady pyłu międzygwiezdnego otaczającego niektóre gwiazdy, co sugeruje istnienie planetarnych dysków protoplanetarnych.
Obserwacje
25.06.2024, około godziny 00:30 - Jaworzno (ogród)
wysokie zanieczyszczenie światłem
Niskie zanieczyszczenie światłem w odpowiednim rejonie nieba oraz dobra przejrzystość atmosfery pozwoliły z łatwością na dostrzeżenie gwiazd tej gromady przez lornetkę. Wykonałem też oczywiście fotografię, którą można zobaczyć poniżej.
Gromada M34 zawiera kilka interesujących układów podwójnych i wielokrotnych, w tym systemy spektroskopowe, które są obiektem badań nad ewolucją gwiazd. Znajdują się w niej również charakterystyczne gwiazdy zmienne, które dostarczają cennych informacji na temat procesów zachodzących w młodych gromadach otwartych.
Parametry fotografii:
- sumaryczny czas ekspozycji: 10 minut (stack 20 klatek RAW po 30 s, z wykorzystaniem klatek typu dark, bias i flat)
- ISO: 800
- teleskop w systemie Newtona (150/750), ekspozycja w ognisku głównym
- zastosowano filtr blokujący światło miejskie (CLS)
- montaż paralaktyczny z prowadzeniem w osi rektascensji
Literatura dodatkowa:
- Jones B. F., Prosser C. F., Membership of Stars in NGC 1039 (M34), Astronomical Journal, 1996, 111, str. 1193
- Schuler S. C., et al., Spectroscopic Abundances of Solar-Type Dwarfs in the Open Cluster M34 (NGC 1039), Astronomical Journal, 2003, 125(4), str. 2085–2097
- Rubin K. H. R., Williams K. A., Bolte M., Koester D., The White Dwarf Population in NGC 1039 (M34) and the White Dwarf Initial-Final Mass Relation, Astronomical Journal, 2008, 135(6), str. 2163–2176
Marek Ples