M66 - Galaktyka z poprzeczką w Lwie
| English version is here |
Messier 66 (M66), znana również jako NGC 3627 lub Arp 16, należy do całej grupy galaktyk spiralnych widocznych wiosną w gwiazdozbiorze Lwa Leo. Jest oddalona o około 36 milionów lat świetlnych i została odkryta 1 marca 1780 roku przez Charles’a Messiera.
Obserwacje
26.04.2025, około godziny 02:00 - Jaworzno (ogród)
wysokie zanieczyszczenie światłem
Ta noc była pogodna, chociaż niebo sprawiało wrażenie lekko zamglonego. Pod koniec zaczęły pojawiać się pojedyncze chmury, ale nie przeszkodziły one w obserwacjach.
M65 należy do słynnego Tripletu Lwa (Arp 317) – niewielkiej grupy trzech oddziałujących grawitacyjne galaktyk, w skład której wchodzą także M65 i NGC 3628 (Fot.1).
M66 mierzy blisko 96 tysięcy lat świetlnych średnicy, a jej spiralne ramiona są wyraźnie zarysowane i bogate w pył międzygwiezdny. Wzdłuż tych ramion można zaobserwować liczne jasne gromady młodych gwiazd, co świadczy o wciąż trwających procesach gwiazdotwórczych. Układ ramion jest jednak asymetryczny: jedna strona dysku wydaje się bardziej rozciągnięta i odkształcona, co sugeruje obecnie lu bw przeszłości dosyć silne oddziaływania grawitacyjne z sąsiednimi obiektami galaktycznymi.
W galaktyce zaobserwowano kilka supernowych. SN 1973R i SN 1989B były klasycznymi przypadkami, natomiast SN 1997bs okazała się prawdopodobnie tzw. fałszywą supernową — krótkotrwałym rozbłyskiem masywnej, niestabilnej gwiazdy. Ostatnia zarejestrowana, SN 2009hd, po raz kolejny potwierdziła, że M66 wciąż kryje populację masywnych, młodych gwiazd gotowych do spektakularnej śmierci.
Parametry fotografii 1:
- sumaryczny czas ekspozycji: 90 minut (stack 60 klatek RAW po 60 s, z wykorzystaniem klatek typu dark, bias i flat)
- ISO: 800
- teleskop w systemie Newtona (150/750), ekspozycja w ognisku głównym
- zastosowano filtr blokujący światło miejskie (CLS)
- montaż paralaktyczny z prowadzeniem w osi rektascensji
Literatura dodatkowa:
- Duan Z., Multicolor Photometry and Stellar Population Synthesis Study of the Interacting Galaxies of the Leo Triplet, The Astronomical Journal, 2006, 132(4), str. 1581-1592
- König M., Binnewies S., Bildatlas der Galaxien: Die Astrophysik hinter den Astrofotografien, Kosmos, 2019
- van den Bosch R. C. E., et al., Hunting for Supermassive Black Holes in Nearby Galaxies With the Hobby-Eberly Telescope, The Astrophysical Journal Supplement Series, 2015, 218(1), str. 13
Marek Ples