M82 - Galaktyka Cygaro
| English version is here |
Galaktyka Cygaro M82 znajduje się w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy Ursa Major, w odległości około 12 milionów lat świetlnych od Ziemi. Jest to galaktyka spiralna z poprzeczką, której obserwowane wymiary kątowe wynoszą w przybliżeniu 11' na 4'′, co odpowiada przy uwzględnieniu podanej odległości rzeczywistej średnicy około 37 000 lat świetlnych. Jasność obserwowana M82 to około 8,4m. Galaktyka ta jest częścią grupy galaktyk, do której należy również sąsiednia Galaktyka Bodego M81.
Tempo gwiazdotwórcze w Cygarze jest około 10 razy wyższe niż w naszej Drodze Mlecznej. Wewnątrz galaktyki zaobserwowano liczne młode skupiska gwiazd, które mogły powstać w wyniku interakcji z Galaktyką Bodego około 600 milionów lat temu.
Galaktyka Cygaro została odkryta 31 grudnia 1774 roku przez niemieckiego astronoma Johanna Elerta Bode’a. W sierpniu 1779 roku niezależnie odkrył ją Pierre Méchain, a w 1781 roku Charles Messier dodał ją do swojego katalogu pod numerem 82. W 2014 roku w M82 zaobserwowano supernową SN 2014J, która była widoczna nawet przez niewielkie teleskopy.
Obserwacje
02.02.2025, około godziny 22:30 - Jaworzno (przedmieścia)
średni poziom zanieczyszczenia światłem
Mroźna noc z czystym niebem nie mogła się obyć bez choćby krótkiej obserwacji nieba, a rozłożenie sprzetu było dziełem jednej chwili.
Galaktyka Cygaro znajduje się na sferze niebieskiej tak blisko Galaktyki Bodego, że nie mogłem sobie odmówić próby uchwycenia obu obiektów na jednej fotografii, co udało się całkiem nieźle.
Parametry fotografii 3:
- DWARF3
- sumaryczny czas ekspozycji: 50 minut (stackowane - 200x15s klatek)
- obiektyw: 150mm (apertura: 35mm)
- przesłona: f/4 (najmniejsza możliwa w przypadku wykorzystanego obiektywu)
- statyw: fotograficzny
Literatura dodatkowa:
- Gil de Paz A., Boissier S., Madore B., Seibert M., Boselli A., et al., The GALEX Ultraviolet Atlas of Nearby Galaxies, Astrophysical Journal Supplement, 2007, 173(2), str. 185–255
- Gaffney N. I., Lester D. F., Telesco C. M., The stellar velocity dispersion in the nucleus of M82, Astrophysical Journal Letters, 1993, 407, L57–L60
- Muxlow T. W. B., Beswick R. J., Garrington S. T., Pedlar A., Fenech D. M., Argo M. K., Van Eymeren J., Ward M., Zezas A., Brunthaler A., Rich R. M., Barlow T. A., Conrow T., Forster K., Friedman P. G., Martin D. C., Morrissey P., Neff S. G., Schiminovich D., Small T., Donas J., Heckman T. M., Lee Y.-W., Milliard B., Szalay A. S., Yi S., Discovery of an unusual new radio source in the star-forming galaxy M82: Faint supernova, supermassive black hole or an extragalactic microquasar?, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters, 2010, 404(1), L109–L113
Marek Ples