Weird Science

Miniaturowy nadajnik radiowy

English ver­sion is here

Mały szpieg

Pro­ste mikro­fony bez­prze­wo­dowe są czymś, co zaw­sze cie­szyło począt­ku­jących elek­tro­ni­ków-radio­a­ma­to­rów. Wiele z nich jest naprawdę łatwo zbu­do­wać, a ich uru­cho­mie­nie dostar­cza wiele rado­ści. Pre­zen­to­wany tutaj radio­mi­kro­fon jest waria­cją na temat krążącego po cze­skich stro­nach sche­matu.

Mak­sy­malny zasięg mikro­fonu nie prze­kra­cza 30 metrów, ale z pew­no­ścią wystar­czy to do pierw­szych prób z nadaj­ni­kami radio­wymi. Nadaje na paśmie 88 do 108 mega­her­ców, więc odbiór jest możl­iwy nawet za pomocą zwy­kłego radio­od­bior­nika.

Trzeba zazna­czyć, że obec­nie prze­pisy regu­lu­jące budowę radio­wych urządzeń nadaw­czych, nawet o małej mocy, są bar­dzo restryk­cyjne. Należy się więc z nimi zapo­znać przed jaki­mi­kol­wiek doświad­cze­niami w tej dzie­dzi­nie!

Budowa

Potrze­bu­jemy:

Niech nie prze­raża Cię ta lista zaku­pów. Wszyst­kie ele­menty potrzebne do budowy jed­nego nadaj­nika to naprawdę nie­wielki koszt.

Należy je zesta­wić według sche­matu:

Ilustracja

Cewki powinny mieć ilość zwo­jów taką jak została podana na sche­ma­cie, a ich śred­nica powinna wynieść około pół cen­ty­me­tra. Wygod­nie nawija się je na wier­tle 5mm. Cewki powinny zostać umiesz­czone w ten spo­sób, by ich osi leżały na jed­nej lini, a odle­głość między nimi wyno­siła 0,5 do 1cm.

Układ składa się z dwóch pod­sta­wo­wych blo­ków funk­cjo­nal­nych. Na tran­zy­sto­rze małej często­tli­wo­ści BC546 jest zre­a­li­zo­wany pro­sty wzmac­niacz sygnału aku­stycz­nego. Sygnał z mikro­fonu zostaje w nim wzmoc­niony i przez kon­den­sa­tor 100nF oraz opor­nik 100K prze­ka­zany do dru­giego bloku, czyli wła­ści­wego nadaj­nika radio­wego. Na tran­zy­sto­rze BF199 jest zre­a­li­zo­wany obwód rezo­nan­sowy o sprzęże­niu pojem­no­ścio­wym, w  ukła­dzie Col­pittsa. Często­tli­wość pracy tego gene­ra­tora zależy od pojem­no­ści i induk­cyj­no­ści wcho­dzących w skład obwodu rezo­nan­so­wego. Przy zada­nych war­to­ściach często­tli­wość ta wynosi około 100MHz. Anteną może być krótki odci­nek prze­wodu.

Uru­cho­mie­nie układu należy roz­po­cząć od jego dostro­je­nia. Uru­cha­miamy odbior­nik radiowy i nasta­wiamy często­tli­wość odbioru leżącą pomiędzy nada­jącymi na tym paśmie sta­cjami. Następ­nie pod­łączamy zasi­la­nie do nadaj­nika. Roz­ciąga­jąc i ści­ska­jąc cewkę w kolek­to­rze tran­zy­stora dostra­jamy nadaj­nik do odpo­wied­niej często­tli­wo­ści, co powinno obja­wić się sil­nym gwiz­dem sprzęże­nia zwrot­nego. Należy pamiętać, by między mani­pu­la­cjami przy cewce odda­lać dłoń od nadaj­nika, ponie­waż może to zmie­niać jego często­tli­wość. Regu­la­cja może wyda­wać się trudna, ponie­waż nie­wiel­kim zmia­nom wymia­rów cewki gene­ra­tora towa­rzy­szą rela­tyw­nie duże zmiany często­tli­wo­ści. Przy odro­bi­nie cier­pli­wo­ści nie spra­wia to jed­nak pro­ble­mów. Po dostro­je­niu radio­mi­kro­fon jest bar­dzo czuły - może pra­co­wać w cha­rak­te­rze pod­słu­chu. Pomi­ja­jąc kwe­stie etyczne, nie pole­cam tego z powodu dot­kli­wych sank­cji kar­nych.

Zbu­do­wany układ wygląda następu­jąco:

Ilustracja:

Kliknij, aby powiększyć

Urządze­nie jest nie­wiele więk­sze od pudełka zapa­łek. Na płytce pozo­stało wiele wol­nego miej­sca więc ist­nieją możl­i­wo­ści dal­szej minia­tu­ry­za­cji.

Życzę miłej i pou­cza­jącej zabawy:)

Lite­ra­tura dodat­kowa:

Marek Ples

Aa