Wahająca się świeca
Doświadczenie to jest jednym z najprostszych możliwych. Otrzymany efekt jest jednak na tyle ciekawy, że warto poświęcić chwilkę na przygotowanie.
Materiały
Potrzebujemy:
- świeca,
- duża igła,
- dwie szklanki
Świecę należy przygotować tak, by można ją było zapalić z obu stron jednocześnie. Świeczkę należy przebić igłą pośrodku, tak by po oparciu na dwóch szklankach świeczka mogła się swobodnie wahać. Powinno to wyglądać mniej więcej tak jak na poniższym zdjęciu:
Świecę należy zapalić z obu stron jednocześnie; po jakimś czasie zaobserwujemy wahania o rosnącej amplitudzie. Można to zobaczyć na poniższym filmie:
Wyjaśnienie
Czym jest spowodowany ten ruch? Wahania są wynikiem przesuwania się środka ciężkości: płomień powoduje upłynnienie parafiny, która skapuje w postaci kropel. Cięższy koniec świeczki znajduje się u dołu, wtedy następuje silniejsze nagrzewanie parafiny i jej obfitszy strumień skapuje na podłoże. Z tego powodu koniec ten staje się lżejszy, aż w pewnym momencie przeważa drugi koniec, gdzie powtarza się analogiczne zjawisko. Skutkuje to cyklicznymi wyhyleniami świecowej huśtawki.
Życzę miłej i pouczającej zabawy:)
Literatura dodatkowa:
- Uicker J., Pennock G., Shigley J., Theory of Machines and Mechanisms (4th ed.), Oxford University Press, 2010
Marek Ples